Historia szkoły

Historia szkoły w świetle kroniki szkolnej, wywiadów przeprowadzonych z byłymi nauczycielami szkoły i mieszkańcami wsi.

Szkoła w Niestępowie została założona po rewolucji w 1905 roku. Naukę rozpoczęto w jednym z  budynków dworskich. Szkoła posiadała 3 oddziały typu rosyjskiego. Po odzyskaniu niepodległości gospodarze pomyśleli o budowie samodzielnego budynku szkoły.  Inicjatorami budowy szkoły byli dziedzice: p. Sulej z Niestępowa i p. Gwiazdowski z Łępic. Pan Sulej przeznaczył na cele szkoły 600 rubli, a pan Gwiazdowski 300 rubli. Inne wsie opodatkowały się wg możności. Przy znacznej pomocy mieszkańców powstał drewniany budynek szkolny z mieszkaniem dla kierownika szkoły. Uczęszczały do niej dzieci z 5 okolicznych wsi: Niestępowa, Witek, Łępic, Koziegłów i Olbrachcic.

W czasie najazdu bolszewików szkoła służyła za punkt zbiorczy najeźdźców i była bardzo zniszczona.

1 października 1921 roku nominację na nauczyciela w szkole niestępowskiej otrzymała p. Zofia Bigoszewska. Był to dla niej czas wytężonej pracy, gdyż szkoła była zrujnowana: powybijane okna, brak klamek, zniszczony kompletnie piec. Ponieważ nie było pomieszczeń na drewno, trzymano je w ganku przy jednej z klas. Odgłosy rąbania drewna zakłócały prowadzenie zajęć lekcyjnych. Wodę czerpano z sąsiedniego gospodarstwa.

Niektóre prace p. Zofia Bigoszewska wykonywała z własnych funduszy. Wiosną 1922 roku postanowiła postawić szopę na drewno. Z biura odbudowy otrzymała potrzebną ilość drewna. Jednak budowę szopy rozpoczęto rok później – w 1923. Wtedy też wykonano ławeczkę dla dzieci oczekujących na lekcje. Teren przed szkołą został zagospodarowany dopiero po komasacji gruntów, w 1927 roku, kiedy ustalono, jaki obszar należy do szkoły.

Szkoła w Niestępowie znalazła się w spisach szkół z lat 1925/26 i 1930/31. Stan z grudnia 1925 roku: woj. warszawskie, powiat Pułtusk, gmina Gzowo, wieś Niestępowo. Izba lekcyjna 1, o powierzchni 52m², w budynku własnym, mieszkanie nauczyciela 1, 3-osobowe /w tym 1 kuchnia/, gruntu ornego 0,2 ha, nauczyciel używa 0,3 ha, nauczyciel 1, godzin lekcyjnych 34 tygodniowo, dzieci szkolnych 67. Język nauczania – język polski.

Wg źródła „Szkoły Rzeczypospolitej Polskiej w roku szkolnym 1930/31” pod redakcją  M. Falskiego, W-wa1933 str.69 mamy informację:  Gmina Gzowo, powiat Pułtusk. Niestępowo – szkoła powszechna, publiczna, koedukacyjna, z językiem nauczania polskim, 1 klasowa, 2 oddziały, 1 nauczyciel, 34 godziny nauki tygodniowo, lokal własny / 65 m²/, 1 sala lekcyjna, 81 uczniów.

W 1927 roku szkoła w Niestępowie miała największą liczbę uczniów wśród okolicznych szkół – 82. Zajęcia odbywały się w pomieszczeniach pałacu i budynku szkolnym. Ze względu na dużą liczbę uczniów nauka odbywała się na dwie zmiany. Szkoła była ośrodkiem kulturotwórczym dla środowiska. Młodzież szkolna wystawiała przedstawienia teatralne (w stodole pana Gierka), w niedzielę przyjeżdżało ,,Kino Wędrowne”. Szkoła prenumerowała  „Płomyk” i „Płomyczek” , młodzież prowadziła korespondencję z redakcjami gazet. Uczniowie chętnie uczestniczyli w pracach na rzecz szkoły, czego dowodem jest posadzenie 350 drzew na gościńcu pod kierunkiem inspektora oświaty. Dla uczczenia 16 rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości przy szkole założono sad (10 XI 1934r.). Z boku szkoły zrobiono grządki, gdzie posiano warzywa. Było to przykładem wielkiego zaangażowania społeczności lokalnej w sprawy szkoły: rodziców, nauczycieli i dzieci.

Szkoła w Niestępowie, jak większość szkół w Polsce, była przepełniona. Warunki lokalowe były bardzo skromne. Brak pomocy naukowych i książek utrudniał naukę. Szkołę wspierali rodzice. Za pieniądze ofiarowane przez rodziców zakupiono popularne książki do czytania. Organizowano przedstawienia, zawody strażackie, dożynki. Uzyskane pieniądze przeznaczono na zakup mebli i pomocy.

Po odejściu p. Zofii Bigoszewskiej (data jej odejścia nie jest znana), miejsce jej zajęła pani Stefania Olkowska. Pracowała tu tylko rok. Później ze względu na bardzo trudne warunki pracy w szkole w Niestępowie przeniosła się do Marek pod Warszawą.

Szkoła jednak działała dalej. Pieczę nad szkołą stanowił Dozór Szkolny, który finansowo pomagał szkole. Zakupiono nowe ławki. Rada Gminna również przekazała pewną sumę pieniędzy na niezbędne rzeczy.

Kiedy już szkołę wyposażono w najpotrzebniejsze pomoce, meble, zaczęto myśleć o tym, aby dzieci oprócz nauki mogły rozwijać się kulturalnie- zwiedzać niektóre zakątki naszego kraju, obejrzeć ciekawe filmy.

Szkoła w Niestępowie z każdym rokiem rozszerzała swoją działalność. Założono tu Szkolną Kasę Oszczędności opartą na PKO. Zaprenumerowano miesięcznik wydawany przez PKO ,,Młody obywatel”. 21 grudnia .1938 r. Szkolna Kasa Oszczędności otrzymała list pochwalny od Pocztowej Kasy Oszczędności oraz pochwałę od inspektora szkolnego Ryszarda Sarneckiego.

W szkole zaczęto rozwijać kółka zainteresowań. Zainaugurował działalność teatr szkolny, organizowane były zajęcia świetlicowe, odbywały się wystawy książek. Zaczęto również organizować dożynki. Dochody z każdej imprezy przeznaczono na cele szkoły.

W chwili przejęcia szkoły przez gminę podjęto decyzję i zatwierdzono statut szkoły. Oto jego treść:

1. Właścicielem szkoły jest Gmina Wiejska.
2. Szkoła ma siedzibę w Niestępowie, powiat Pułtusk.
3. Szkoła ma na celu dać młodzieży podstawy pełnego rozwoju kulturalnego, umożliwienia dalszego kształcenia się i wychowania w duchu demokratycznym na dobrych obywateli. Szkoła przeznaczona jest dla dzieci wszystkich wyznań i narodowości. Organizacja szkoły odpowiada ustrojowi szkół państwowych. Do szkoły przyjmuje się dzieci zgodnie z przepisami i rozporządzeniem Ministerstwa Oświaty.
4. Klasyfikowanie i promowanie uczniów odbywa się wg przepisów dla szkół państwowych.
5. W szkole obowiązuje język polski. Nauka odbywa się wg programów państwowych szkół podstawowych. Indywidualny kierunek szkoły polega na dążeniu do stworzenia ośrodka wychowania i nauczania młodzieży wiejskiej.

 

Coraz większa inicjatywa społeczności niestępowskiej przyczyniła się do poprawy warunków uczniów i nauczycieli. Jednak nauczyciele w tym okresie pobierali niewielkie wynagrodzenie. Natomiast kierownik szkoły przeznaczał część swojego wynagrodzenia na cele szkoły. Pomimo niskich wynagrodzeń pracowali bardzo wytrwale i z wielkim oddaniem.

Wiernym szkole niestępowskiej pedagogiem był pan Wacław Tupałowicz. Przez wiele lat był opiekunem szkoły. Posiadał niezwykły talent pedagogiczny, który wyrażał się w umiejętności budzenia zainteresowania pracami społecznymi na rzecz szkoły oraz wrażliwości na krzywdę ludzką. Okres międzywojenny był trudny dla oświaty, nauczycieli. Społeczeństwo niestępowskie było pełne podziwu i wdzięczności dla osoby Wacława Tupałowicza.

Szkoła starała się zapewnić dzieciom jak najlepsze warunki do ich prawidłowego rozwoju. Obowiązki wychowania ciążyły przede wszystkim na niej, gdyż środowisko, dom rodzinny nie dawały takiej możliwości. Nauczyciele wraz z uczniami zdobywali dla szkoły fundusze poprzez organizowanie działalności kulturalnej, która sięgała czasem poza obręb gminy. Ogromną rolę w rozwoju życia społecznego i kulturalnego szkoły oraz całego środowiska odgrywał teatr szkolny, zainicjowany przez panią Janinę Cichowicz. W dniu 20 lutego 1938 roku odbyło się przedstawienie, poświęcone polskiemu morzu, w którym wzięły udział klasy III-IV.

Przedstawienie ,,Sierotka Jagusia ” Gałkiewiczowej odbyło się na nowej scenie zbudowanej przez rodziców. W pierwszym dniu na przedstawieniu było 79 widzów, a w drugim dniu 44. Dochód z przedstawienia wyniósł 18 zł 10 gr. Bilety dla dzieci szkolnych były w cenie 5 i 10 gr, dla młodzieży zorganizowanej 20gr, a dla dorosłych 30 gr. Były też sprzedawane programy po 10 gr malowane i pisane przez dzieci szkolne. Dochód z przedstawienia przeznaczono na wyposażenie klas. Pomimo trudności materialnych wykonane przez dzieci i nauczycieli stroje były estetyczne. Przedstawienia wystawiane były wiele razy. Najczęściej myślą przewodnią były przejawy patriotyzmu, wiary w lepsze jutro, nadziei.

Szczególną rolę w życiu szkoły i na zewnątrz odgrywał teatr małych form. Chodzi tu o inscenizacje, deklamacje indywidualne i zbiorowe, śpiew. Występy odbywały się w każdą niedzielę w godzinach popołudniowych. Występy dzieci szkolnych stanowiły część składową programów artystycznych w ramach akademii z okazji świąt państwowych. Występy odbywały się w szkole i poza nią.

Szkoła powszechna w Niestępowie dzięki działalności kulturalnej dostarczała swoim uczniom i społeczeństwu niestępowskiemu dużą dozę wiedzy, kultury, wychowania patriotycznego, rozrywki. Uczniowie i nauczyciele pracujący w tej szkole w bardzo trudnych warunkach, właściwie bezinteresownie działali na rzecz szkoły, środowiska. Darzono ich szacunkiem i uznaniem. Nauczyciele i uczniowie z okresu międzywojennego byli wzorem do naśladowania.

Dzieci szkolne pod kierunkiem p. Bronisławy Wójtowicz organizowały tzw. zajęcia świetlicowe. W wygospodarowanym kąciku młodzież starsza przed lekcjami lub po lekcjach mogła spotykać się, odrabiać lekcje, pomagała słabszym kolegom. Uczniowie wykazywali tu wielkie zaangażowanie. Tutaj też uczono się wierszy, śpiewano piosenki, wykonywano proporczyki, karmniki dla ptaków, przygotowywano przedstawienia, wykonywano dekoracje. Były to zajęcia przepełnione zapałem, chęcią do działania, tworzenia nowych rzeczy.

Sytuacja polityczna kraju, trudne warunki życiowe nie przeszkodziły w rozbudzaniu zainteresowania literaturą polską. Książki były drogie i było ich niewiele, toteż każda zdobyta książka była cennym skarbem przekazywanym z rąk do rąk. Zakupienie kilkunastu książek w funkcjonującej szkole w Niestępowie było czymś bardzo ważnym, zarówno dla uczniów, jak i ich rodziców. Nowe książki kupowano za zarobione pieniądze uzyskane z przedstawień. Zgromadzono ich w końcu na tyle  dużo, że  zorganizowano wystawę książek. Książki mogły wypożyczać nie tylko dzieci, ale i ich rodzice oraz wszyscy mieszkańcy Niestępowa.

Możliwość wypożyczania i przeczytania książki była przeżyciem dla dzieci i ich rodziców.

W rozwoju życia kulturalnego szkoły dużą rolę odgrywały wycieczki szkolne organizowane najczęściej do Warszawy. W pierwszej wycieczce dzieci szkolnych do Warszawy, która odbyła się 12 czerwca 1937 roku, wzięło udział 28 dzieci szkolnych, nauczyciel, jego żona i jeden z miejscowych gospodarzy ze swoim pięcioletnim synkiem. Podróżowano furmankami do Serocka, autobusem do Legionowa, pociągiem dojechano do Warszawy. Tam zwiedzono Ogród  Łazienkowski, Ogród Saski, Zwierzyniec i muzeum w Belwederze.

Koszt wycieczki od dziecka wyniósł 4 zł 80 gr. Następnym ważnym wydarzeniem był wyjazd do Pułtuska na film pt. „Płomienne serce”.

Poprzez wycieczki dzieci poznawały swój kraj. Były to nie tylko wycieczki, ale również lekcje geografii.

Rola szkoły powszechnej w życiu społecznym powiatu ujawniała się bardzo mocno w uroczystościach dożynkowych o zasięgu powiatowym. Dożynki odbyły się 6 sierpnia 1938 roku w Niestępowie. Koło Młodzieży oraz uczniowie klas młodszych brali udział w przygotowaniach, a następnie w samej uroczystości. Wykonali oni piękny wieniec dożynkowy. Na program dożynek złożyły się: nabożeństwo w kościele parafialnym w Pokrzywnicy, złożenie kwiatów na grobach żołnierzy pochowanych na miejscowym cmentarzu. Po powrocie z cmentarza odbyła się część artystyczna Koła Młodzieży, pochód żniwny, przemówienie starosty dożynkowego.

Uroczystości dożynkowe cieszyły się ogromnym zainteresowaniem. Swoją obecnością zaszczyciły je władze lokalne i nie tylko. Zaangażowanie, jakie wkładała młodzież w każdą uroczystość, było bardzo duże. Swoją postawą, przygotowaniem, pokazali w jaki sposób biedna szkoła nie mająca zbyt dobrych warunków materialnych, a mająca ambitnych uczniów może rozsławić swoje dobre imię nie tylko w Niestępowie, ale i w powiecie.

Uczniowie byli bardzo przywiązani do szkoły, niezwykle silnie przeżywali jej powodzenia i porażki. Pragnęli działać i tworzyć dla swojej szkoły oraz społeczności niestępowskiej.

W latach 1935-1939 w Szkole w Niestępowie pracował Witold Machnowski. Rozpoczął swoją pracę pedagogiczną w 1923 r. w jednoklasowej Szkole Podstawowej w Pokrzywnicy. Na terenie gminy Pokrzywnica pracował w szkołach w Pobyłkowie, Ciepielinie, a następnie w Niestępowie. W latach1935-1939 pełnił funkcję sekretarza Ogniska ZNP w gminie Gzowo. We wszystkich miejscowościach na terenie gminy pełnił funkcję  kierownika kulturalno-oświatowego w Kołach Młodzieży Wiejskiej „Siew”. W 1938r. Szkoła w Niestępowie otrzymała nowy szyld. W okresie okupacji szkoła była zamknięta. Kierownik szkoły Witold Machnowski prowadził tajne nauczanie w Niestępowie i Koziegłowach nauczając u siebie oraz w domach uczniów.

Po drugiej wojnie światowej szkoła zaczęła pracować w budynku pofolwarcznym. Poprzedni drewniany budynek zniszczyli okupanci. Pierwszego września 1946 r. do nauki przystąpiło 300 uczniów. Ponieważ warunki nauczania były bardzo trudne, okoliczni mieszkańcy bardzo zaangażowali się w pomoc na rzecz szkoły. Po wojnie zmienił się skład osobowy kadry nauczycielskiej. W latach 1947 – 1952 kierownikiem szkoły był Arkadiusz Bazydło, zaś od roku szkolnego 1952/53 funkcję tę pełnił przez dwa lata Henryk Machnowski. Jednym z nauczycieli tej szkoły był Józef Podlasin, który w 1956r. został kierownikiem Wydziału Oświaty.

W 1952 r. przeprowadzono kapitalny remont  baraku, stawiając w klasach piece kaflowe, remontując okna i drzwi. W 1952 r. pracę w szkole rozpoczęła  Jadwiga Czarnecka jako nauczyciel biologii. Wspominając początki pracy mówiła o trudnych warunkach lokalowych: trzy klasy mieściły się w baraku, a dwie klasy w pałacu. Wokoło były alejki z gęstym zadrzewieniem. Boisko szkolne usytuowano przed szkołą. Program przewidywał dużo lekcji w ogrodzie. Z sentymentem wspominała nauczycielki pracujące wówczas w szkole: Henrykę Podporę, Halinę Borczyńską (później Arczewską ), Irenę Wasilewską ( które rozpoczęły pracę w 1958 r.), p. Gołębiewską, p. Opalińską oraz późniejszych nauczycieli: Izabelę Długołęcką (później Krawczyk), Stefana Bochenka, Zdzisława Staśkiewicza. Jadwiga Czarnecka przez wiele lat była opiekunem organizacji Towarzystwo Przyjaciół Dzieci, która organizowała liczne wycieczki krajoznawcze dla uczniów. Była również opiekunem Ligi Ochrony Przyrody. Dzięki Jadwidze Czarneckiej powstał zespół teatralny, biorący udział w konkursach powiatowych. W tym okresie do szkoły uczęszczała młodzież w różnym wieku, niektórzy uczniowie mieli nawet 20 lat. Klasy były bardzo liczne. Najstarszej młodzieży umożliwiono ukończenie szkoły podstawowej na kursach wieczorowych. Za swą długoletnią pracę pedagogiczną Jadwiga Czarnecka otrzymała Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski i Złotą Odznakę ZNP. W 1989 r. odeszła na zasłużoną emeryturę.

W 1954 r. kolejnym kierownikiem szkoły została Łucja Machnowska.

1 września 1957 r. powstała w Niestępowie Szkoła Przysposobienia Rolniczego. Klasa licząca 22 osoby uczestniczyła w zajęciach trzy razy w tygodniu, od godziny 16.00. Słuchacze szkoły prowadzili poletka doświadczalne. Nauka w szkole kończyła się egzaminem.

W sierpniu 1958 r. stanowisko kierownika w Szkole Podstawowej w Niestępowie objął Marian Kalinowski. Nauczycielką w szkole była córka Lucyny- Teresa Machnowska.

Dzięki dobrej współpracy z Zarządem Spółdzielni Produkcyjnej w Niestępowie, szkoła otrzymała działkę budowlaną pod budynki szkolne. Zaprojektowano piękne budynki dla szkoły: pawilon dydaktyczny i pawilon mieszkalny. Rozpoczęła się budowa nowej  szkoły. W sierpniu 1962 r. Marian Kalinowski opuścił Niestępowo.

We wrześniu 1962 r. kierownikiem szkoły została Maria Czarnecka. Warunki lokalowe szkoły były niezwykle trudne: ciasne i zimne pomieszczenia. Zimą w kałamarzach zamarzał atrament. Maria Czarnecka kontynuowała budowę nowego budynku szkolnego, który oddano do użytku w 1963 r. W czynie społecznym wykonano ogrodzenie, wyremontowano dojście do budynku, urządzono ogródki, trawniki, zorganizowano boisko sportowe. Z chwilą powołania gminnego dyrektora szkół (1972 r.) Maria Czarnecka pozostała w szkole jako nauczyciel fizyki i geografii. Za swoją długoletnią pracę pedagogiczną została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi, Złotą Odznaką ZNP, a za całokształt pracy w oświacie otrzymała Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Po przejściu na emeryturę pełniła różne funkcje społeczne. Od 1986r. była radną na szczeblu województwa.

W roku szkolnym 1972/73 szkoła w Niestępowie została przekształcona w Zbiorczą Szkołę Gminną, a jej dyrektorem został  Marian Rzepiński, który był uczniem, a następnie nauczycielem w tej szkole. 1 stycznia 1973 r. objął stanowisko Gminnego Dyrektora Szkół. Był jednocześnie dyrektorem Szkoły Podstawowej w Niestępowie. W tym czasie pracowali tu następujący nauczyciele: Izabela Krawczyk (język polski), Krystyna Rzepińska (matematyka, kl. I-III), Maria Czarnecka (fizyka, geografia), Jadwiga Czarnecka (biologia, klasy I-III), Halina Arczewska (zajęcia techniczne), Irena Wasilewska (język rosyjski ), Marian Rzepiński ( historia, wiedza o społeczeństwie), Zdzisław Staśkiewicz (wychowanie fizyczne) i od 1974r. Elżbieta Latoszek (później Romańska) – biologia i chemia. Marian Rzepiński pełnił podwójną funkcję do 31 sierpnia 1984r., administrując sprawy kadrowe. Od 1.09.1984 roku pozostał wyłącznie dyrektorem szkoły w Niestępowie, ucząc historii i wiedzy o społeczeństwie.

W roku szkolnym 1984/85 nastąpiły w oświacie kolejne zmiany organizacyjne. Powołano Gminnego Inspektora Oświaty. Funkcję tę objęła Halina Arczewska, dotychczasowa zastępczyni dyrektora.

Tradycją szkoły w Niestępowie były jesienne prace społeczne w PGR w Łubienicy przy zbiorze owoców i warzyw. Dochód z tych prac przeznaczano na cele szkoły.

W latach 1972 – 1991 w szkole w Niestępowie odbyły się trzy wizytacje kuratoryjne ze skutkiem pozytywnym. Na szkołę w Niestępowie nie złożono żadnej skargi jako na jedyną w całym województwie. Wręcz przeciwnie – wyróżniła się pod względem czystości. Marian Rzepiński zakończył pracę dyrektorską 31.08.1991r., otrzymując Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski za całokształt pracy pedagogicznej.

W latach 1991 – 2012 dyrektorem Publicznej Szkoły Podstawowej w Nowym Niestępowie była Elżbieta Barbarska, nauczycielka języka rosyjskiego, która włożyła wiele wysiłku w rozbudowę i modernizację budynku szkolnego. Wspólnie z rodzicami prowadziła akcje dochodowe z przeznaczeniem na rozwój szkoły. Dzięki jej staraniom została wyremontowana kuchnia i stołówka szkolna, powstała sala zabaw dla młodszych dzieci oraz pracownia komputerowa. W czasie jej kadencji została otwarta nowa część budynku z halą sportową z boiskami do piłki ręcznej, siatkowej i koszykowej. W tym czasie szkoła była organizatorem mistrzostw powiatu i rejonu dla szkół podstawowych i gimnazjalnych w tenisie stołowym. Cyklicznie odbywały się również otwarte turnieje tenisa stołowego dla wszystkich kategorii wiekowych.

W 2005 roku miało miejsce wyjątkowe w historii szkoły wydarzenie. Szkoła obchodziła jubileusz stulecia swojego istnienia. Z tej okazji zostało jej nadane imię Witolda Machnowskiego. Patrona uhonorowano tablicą pamiątkową, a szkoła otrzymała swój sztandar (później – w 110-tą rocznicę powstał hymn szkoły).

Przez cały okres pełnienia funkcji dyrektora pani Elżbieta Barbarska była  mocno zaangażowana w kultywowanie dawnych tradycji, a jednocześnie w rozwój szkoły. Zabiegała o to, aby szkoła zajmowała ważne miejsce w  lokalnym środowisku.

Od 1 września 2012 roku funkcję dyrektora szkoły pełni Danuta Borowska.